REGULAMIN II SYNODU DIECEZJI RADOMSKIEJ
I. Założenia ogólne
1. Synod diecezjalny jest zebraniem wybranych kapłanów oraz innych wiernych Kościoła partykularnego, którzy dla dobra całej wspólnoty diecezjalnej świadczą pomoc biskupowi diecezjalnemu w jak najlepszym zarządzaniu Kościołem radomskim (kan. 460 KPK).
2. Strukturę synodu i jego funkcjonowanie określa Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 460-468) oraz Instrukcja Stolicy Apostolskiej „De synodis dioecesanis agendis instructio” z 19 marca 1997 r.
3. Źródłami dla tworzonego na Synodzie prawa diecezjalnego są przede wszystkim: Kodeks Prawa Kanonicznego Jana Pawła II, zarządzenia Stolicy Apostolskiej, uchwały II Polskiego Synodu Plenarnego i Konferencji Episkopatu Polski, „Ustawa Synodalna Diecezji Radomskiej promulgowana przez Biskupa Radomskiego Edwarda Materskiego 5 kwietnia 1997 roku w Radomiu na I Synodzie Diecezji Radomskiej”, ustawy, zarządzenia i instrukcje zawarte w „Kronice Diecezji Radomskiej”, chwalebne zwyczaje diecezjalne, postulaty duchowieństwa i katolików świeckich, statuty synodalne innych diecezji.
4. Przy opracowywaniu projektów deklaracji i dekretów synodalnych należy uwzględnić dokumenty Soboru Watykańskiego II oraz nauczanie Biskupów Rzymskich, szczególnie papieża Jana Pawła II i papieża Benedykta XVI.
5. Prawo powszechne, zawarte przede wszystkim w Kodeksie Prawa Kanonicznego oraz prawo liturgiczne, o tyle winno się znaleźć w dekretach synodalnych, o ile istnieje potrzeba jego wyjaśnienia lub przytoczenia z racji praktycznych.
6. Prace II Synodu Radomskiego składają się z dwóch etapów: prac Komisji Przygotowawczych i prac na Sesjach Plenarnych.
7. Deklaracje i dekrety synodalne winny być zredagowane jasno i krótko na wzór Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.
II. Cele Synodu:
a) Celem głównym Synodu jest pomoc biskupowi diecezjalnemu w pełnieniu jego funkcji pasterskiej w diecezji poprzez pogłębienie i umocnienie wiary i budowanie wspólnoty Kościoła radomskiego opartej na miłości i wzajemnym zaufaniu w myśl hasła synodalnego: Czynić diecezję domem i szkołą komunii.
b) Celem bliższym Synodu jest:
– pogłębienie jedności biskupa diecezjalnego z prezbiterium i całą wspólnotę diecezji;
– troska o dobro duchowe wiernych;
– odczytanie znaków czasu;
– wytyczenie głównych kierunków pracy duszpasterskiej;
– inicjowanie nowych dzieł i poczynań o charakterze ogólnym;
– wskazanie metod i sposobów pracy apostolskiej;
– ożywienie aktywności duszpasterskiej;
– pogłębienie życia religijnego ludu Bożego;
– popieranie powołań do wyłącznej służby Bogu;
– troska o świadome uczestnictwo wiernych w liturgii Kościoła;
– rozbudzenie odpowiedzialności wiernych za Kościół i pogłębianie świadomości eklezjalnej;
– umocnienie wierności Chrystusowi w konkretnych warunkach życia;
– troska o jak najgłębsze zespolenie duchowe wiernych z Chrystusem i między sobą;
– rozwiązywanie trudności związanych z duszpasterstwem i zarządzaniem;
– korygowanie ewentualnych błędów w zakresie doktryny i obyczajów, jeśli takie ujawniają się w diecezji;
c) Celem bezpośrednim Synodu jest wypracowanie nowego prawa diecezji radomskiej.
III. Struktura Synodu
A. Biskup Radomski
1. Zgodnie z normą kan. 460-462 KPK biskup diecezjalny przewodniczy pracom Synodu, którego wspomagają i zastępują biskupi pomocniczy.
2. Dla realizacji zadań Synodu ustanawia Komisję Główną Synodu, Sekretariat Synodu i Komisje Synodalne.
3. Przewodniczy pracom Komisji Głównej osobiście lub przez biskupa pomocniczego.
4. Zwołuje Sesje Plenarne Synodu i kieruje nimi osobiście lub przez biskupa pomocniczego.
5. Zatwierdza i promulguje dokumenty końcowe Synodu.
B. Komisja Główna Synodu
1. Komisja Główna jest organem kierującym całością prac synodu: koordynuje działalność Komisji Synodalnych, przyjmuje opracowane przez Komisje Synodalne projekty, przygotowuje program posiedzeń plenarnych, przedkłada projekty uchwał na posiedzeniach plenarnych celem ich przegłosowania, przedkłada uchwały do zatwierdzenia biskupowi radomskiemu.
2. Skład osobowy Komisji Głównej określa biskup radomski.
3. Zebrania Komisji Głównej odbywają się stosownie do potrzeb uznanych przez biskupa radomskiego.
4. Do zadań Komisji Głównej Synodu należy:
a. określenie zadań poszczególnych Komisji Synodalnych;
b. przyjmowanie i ocena projektów dokumentów opracowanych przez Komisje Synodalne;
c. przygotowanie projektów dokumentów końcowych Synodu, które mają być przedstawione na Sesjach Plenarnych Synodu;
d. opracowanie programu Sesji Plenarnych;
e.redakcja dokumentów końcowych Synodu zarówno od strony merytorycznej (skoordynowanie treści poszczególnych dokumentów, ocena ich zgodności z normami prawa powszechnego, porównanie i ujednolicenie aktów prawnych), jak również od strony językowej (styl, jasność i precyzja sformułowań).
f. przedstawienie biskupowi radomskiemu deklaracji i dekretów przyjętych na sesjach plenarnych do ostatecznego zatwierdzenia.
C. Sekretariat Synodu
1. Sekretariat Synodu jest organem wykonawczym Komisji Głównej. W jego skład wchodzą: sekretarz generalny i sekretarze pomocniczy oraz rzecznik prasowy. Sekretariat gromadzi całość dokumentacji Synodu, redaguje projekty deklaracji i dekretów synodalnych, przesyła je członkom Synodu, sporządza protokoły z posiedzeń Komisji Głównej i sesji plenarnych Synodu.
2. Sekretariat Synodu działa w sposób stały.
3. Sekretarz generalny kieruje pracami Sekretariatu i odpowiada za przebieg prac synodalnych.
4. Sekretarze pomocniczy wypełniają zadania wskazane im przez sekretarza generalnego.
5. Do zadań Sekretariatu Synodu należy:
a. sporządzanie protokołów posiedzeń Komisji Głównej i Sesji Plenarnych;
b. sporządzanie list członków Synodu, i zbieranie podpisów uczestników Sesji Plenarnych;
c. gromadzenie i przygotowywanie dla Komisji Głównej Synodu materiałów nadsyłanych przez Komisje Synodalne;
d. gromadzenie i przygotowywanie dla poszczególnych Komisji materiałów nadsyłanych przez Zespoły Synodalne;
e. gromadzenie i przechowywanie akt i wszelkich materiałów związanych z Synodem;
f. rozsyłanie materiałów synodalnych do Komisji Synodalnych i Zespołów Synodalnych;
g. służenie pomocą przewodniczącym poszczególnych Komisji Synodalnych;
h.przygotowanie liturgii synodalnej;
i.odpowiadanie za informację medialną;
j.redagowanie „Biuletynu Synodalnego”.
6. Do kontaktów z mediami upoważniony jest rzecznik prasowy Synodu; odpowiada on za informację medialną (prasową i internetową); inni członkowie na wypowiadanie się w mediach na temat Synodu muszą uzyskać zgodę przewodniczącego Sekretariatu Synodu.
D. Komisje Synodalne
1. Biskup Radomski ustanawia Komisje Synodalne, mianuje ich przewodniczących i zaproponowanych przez nich członków.
2. Członkowie komisji wybierają spośród siebie zastępcę przewodniczącego i sekretarza komisji.
3. W trakcie trwania Synodu Biskup Radomski może powoływać nowe Komisje.
4. Do zadań Komisji Synodalnych należy:
a.studiowanie problemów związanych z pracami i kompetencją Komisji;
b.studiowanie odpowiednich dokumentów Magisterium Kościoła;
c.zapoznawanie się z uchwałami II Polskiego Synodu Plenarnego;
d.zebranie i zapoznanie się z prawodawstwem partykularnym dotychczas obowiązującym w diecezji radomskiej;
e.zebranie i zapoznanie się z ustawodawstwem prawa wyznaniowego i cywilnego odnoszącym się do spraw dotyczących życia Kościoła w zakresie stanowiącym przedmiot kompetencji Komisji;
f.rozeznanie specyfiki społeczno-religijnej i duszpasterskiej diecezji radomskiej;
g.redagowanie opracowań, które posłużą do prac w Zespołach Synodalnych. (opracowania te winny zawierać trzy podstawowe elementy: krótkie wprowadzenie teologiczne, socjologiczną ocenę aktualnej sytuacji, sformułowanie ważniejszych opinii, wniosków i propozycji duszpasterskich oraz rozwiązań prawnych);
h.zapoznanie się z opracowaniami nadesłanymi przez Zespoły Synodalne i przygotowanie dokumentów dla Komisji Głównej.
i.opracowanie projektów deklaracji i dekretów synodalnych oraz związanych z nimi aneksów.
5. Przewodniczący zwołuje posiedzenie Komisji i kieruje jej pracami. Zebrania Komisji Synodalnych odbywają się przynajmniej raz na dwa miesiące lub – w razie potrzeby – częściej (dotyczy to zwłaszcza okresu opracowywania tekstów roboczych). O terminie zebrania powiadamia biskupa diecezjalnego i sekretarza generalnego; ci mogą wziąć udział w posiedzeniu, jeśli uznają to za potrzebne.
6. Przewodniczący Komisji każdorazowo, przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem, powiadamia Sekretariat Synodu o miejscu i czasie posiedzenia Komisji.
7. Komisje mogą zasięgać rady znawców danego problemu. Należy jednak każdorazowo informować o tym Sekretariat Synodu.
8. Sekretarz Komisji sporządza protokoły z jej posiedzeń, spisuje opracowane projekty dokumentów z uwzględnieniem sugestii Zespołów Synodalnych i przekazuje je do sekretariatu Synodu; spisuje opracowane projekty dokumentów oraz przechowuje akta Komisji Synodalnej. Projekty do przedłożenia na Sesji Plenarnej Komisja Synodalna przyjmuje zwykłą większością głosów.
9. Projekty deklaracji i dekretów synodalnych członkowie Komisji przyjmują większością głosów; w przypadku równej ilości głosów decyduje głos przewodniczącego Komisji Synodalnej. Po podpisaniu przez członków Komisji przegłosowanych dokumentów, przewodniczący przekazuje je każdorazowo do Sekretariatu Synodu z podaniem wyników głosowania.
W realizacji zadań synodalnych Komisji Głównej II Synodu Radomskiego będą służyły pomocą następujące Komisje Synodalne:
1. Komisja ds. Nauki i Wychowania Katolickiego
2. Komisja ds. Kultu Bożego
3. Komisja ds. Duchowieństwa Diecezjalnego
4. Komisja ds. Osób Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego
5. Komisja ds. Wiernych Świeckich, Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich
6. Komisja ds. Duszpasterstwa Małżeństw i Rodzin
7. Komisja ds. Młodzieży
8. Komisja ds. Duszpasterstwa Charytatywnego
9. Komisja ds. Administracyjno-prawnych
10. Komisja ds. Kultury, Mediów i Nowej Ewangelizacji
E. Zespoły Synodalne
1. W każdej parafii należy powołać przynajmniej jeden parafialny Zespół Synodalny. Jeśli parafia obejmuje więcej niż 5 tys. wiernych należy powołać dwa Zespoły Synodalne. Jeżeli parafia obejmuje więcej niż 10 tys. wiernych należy powołać trzy Zespoły Synodalne.
2. Przewodniczącym Zespołu Synodalnego jest miejscowy proboszcz, a w przypadku utworzenia więcej niż jednego Zespołu Synodalnego, powołani przez proboszcza wikariusze.
3. Członkami Zespołów Synodalnych powinni być przede wszystkim: wikariusze, przedstawiciel zakonu lub zgromadzenia zakonnego, katecheci i katechetki, nadzwyczajni szafarze Komunii świętej, członkowie rady duszpasterskiej, rady ekonomicznej oraz przedstawiciele parafialnych grup duszpasterskich.
4. Przewodniczący Zespołu Synodalnego przekazuje do Sekretariatu Synodu informację o powstaniu Zespołu Synodalnego wraz z listą jego członków (jednak nie więcej niż 25 osób).
5. Każdy Zespół Synodalny wybiera spośród swoich członków sekretarza.
6. Zebrania Zespołu Synodalnego powinny odbywać się regularnie, przynajmniej raz w miesiącu, a jeśli zajdzie potrzeba, także częściej.
7. Zespoły Synodalne zapoznają się podczas zebrań z materiałami otrzymanymi z Sekretariatu Synodu i po dyskusji dokonają konfrontacji wskazanych zagadnień ze stanem życia religijnego własnego środowiska oraz zaproponują odpowiednie, praktyczne inicjatywy zmierzające do poprawy sytuacji duszpasterskiej.
8. Każde zebranie Komisji Synodalnej należy zaprotokołować, a tekst protokołu zawierającego także wnioski i propozycje, przewodniczący zobowiązany jest przekazać do Sekretariatu Synodu, jednak nie później niż w ciągu miesiąca.
F. Sesje Plenarne
1. Zaakceptowane przez Biskupa Radomskiego projekty deklaracji i dekretów synodalnych oraz integralnie z nimi związanych aneksów zostają poddawane dyskusji podczas sesji plenarnych Synodu.
2. Sesje plenarne Synodu zwołuje i przewodniczy im biskup diecezjalny; przewodniczenie może zlecić biskupowi pomocniczemu. Przewodniczący ogłasza wyniki głosowania bezpośrednio po obliczeniu głosów.
3. W skład posiedzeń plenarnych wchodzą osoby wymienione w kan. 463 § 1 KPK, a ponadto członkowie Sekretariatu Synodu i Komisji Synodalnych oraz osoby wezwane i zaproszone przez biskupa diecezjalnego (zob. kan. 463 § 2-3 KPK). Obecność na sesjach plenarnych Synodu jest obowiązkowa.
4. Wyboru wiernych świeckich, w tym także członków instytutów życia konsekrowanego, winna dokonać – w myśl kan. 463 § 1, n. 5 – Rada Duszpasterska.
5. Wyboru kapłanów – delegatów z poszczególnych dekanatów oraz ich zastępców winni dokonać – w myśl kan. 463 § 1, n. 8 – wszyscy kapłani pełniący duszpasterstwo w dekanacie.
6. Z każdego dekanatu należy wybrać jednego kapłana – delegata i jednego zastępcę. Wybór dokonuje się podczas konferencji dekanalnej pod przewodnictwem dziekana i zapada względną większością głosów. W przypadku takiej samej ilości uzyskanej przez kilku kandydatów, o pierwszeństwie decyduje staż pracy w dekanacie. Wybrani nie mogą być: kanonicy gremialni kapituły katedralnej, członkowie Rady Kapłańskiej oraz dziekani, wchodzą bowiem w skład uczestników Synodu z urzędu (zob. kan. 463 § 1, n. 3, 4 i 7).
7. Wyboru przełożonych instytutów zakonnych i stowarzyszeń życia apostolskiego, które posiadają dom w diecezji, tak męskich, jak i żeńskich, (zob. kan. 463 § 1 n. 9) dokonują konferencje przełożonych wszystkich domów w diecezji, przy czym należy wybrać – większością głosów – dwóch przełożonych instytutów męskich oraz dziesięć przełożonych instytutów żeńskich.
8. Sesja Plenarna ma następujący przebieg:
a. modlitwa;
b. wyznanie wiary uczestników Sesji Plenarnej (tylko przy rozpoczęciu Synodu) (poza obserwatorami – zgodnie z kan. 833 n. 1 KPK)
c. prezentacja przygotowanego projektu dokumentu przez przedstawiciela odpowiedniej Komisji;
d. wystąpienia członków Synodu oraz ewentualnie zaproszonych konsultorów;
e. głosowanie;
f. podsumowanie;
g. modlitwa końcowa.
9. Podczas Sesji Plenarnych Synodu przewidziane teksty dokumentów synodalnych będą przyjmowane kwalifikowaną większością 2/3 głosów (głosowanie: placet – przyjmuję, non placet – nie przyjmuję, placet iuxta modum – przyjmuję z poprawkami). Inne decyzje zapadają większością zwykłą.
10. W przypadku zgłoszenia podczas Sesji Plenarnej merytorycznych poprawek lub odrzucenia projektu dokumentu w całości Komisja Główna Synodu wspólnie z kompetentną Komisją Synodalną dokona odpowiedniej korekty tekstu i przedstawi go do ponownego zatwierdzenia na kolejnej Sesji Plenarnej.
11. Przyjęte przez uczestników posiedzenia plenarnego projekty statutów synodalnych i aneksów Komisja Główna przedkłada biskupowi radomskiemu – jako ustawodawcy diecezjalnemu – do aprobaty.
12. Końcowe dokumenty Synodu opracuje specjalnie powołana Komisja Redakcyjna.
13. Promulgacja uchwał synodalnych należy do biskupa radomskiego.
14. Biskup diecezjalny wprowadza zmiany w niniejszym regulaminie i rozstrzyga wszelkie wątpliwości związane z jego interpretacją.
Radom, 25 września 2008 r.
